برندگان و بازندگان پدیده مهاجرت نخبگان

امیررضا انگجی ، پژوهشگر

 توسعه مهاجرت و فرار مغزها به مثابه خروج سرمایه انسانی می‌تواند اثرات اقتصادی و اجتماعی منفی بسیاری برای کشور داشته باشد. از طرف دیگر بازگشت مستقیم یا استفاده غیرمستقیم از سرمایه‌های انسانی خارج از کشور می‌تواند برای رشد و توسعه اقتصادی اهمیت بسیاری داشته باشد.

 در این یادداشت نشان داده شده است که هرچه شاخص حمایت از حقوق مالکیت معنوی بالا باشد، آثار منفی خروج سرمایه انسانی جبران می‌شود و کشور از فرار مغزها در واقع سود می‌برد ، زیرا می‌تواند مجددا در آینده از آنها استفاده کند.
به عبارت دیگر هر چه حفظ حقوق مالکیت در کشور مبدأ قوی باشد، آزادی انتخاب افراد برای مهاجرت می‌تواند سودمند هم باشد.

 اعتقاد بر این است که جوامع مهاجر می‌توانند به حل مشکلات در کشورهای خود کمک کنند، برای نمونه با بهره‌گیری از تجربیات و تخصص جوامع مهاجر می‌توانیم « فرار مغزها » را که پیشرفت را در بسیاری از کشورهای جهان کند می‌کند ، معکوس کنیم. جوامع مهاجر می‌توانند نیروی مفیدی برای کشورهای خود باشند.

 برخی گزارش‌ها شبکه‌های مهاجران را به‌عنوان یک نیروی اقتصادی تاثیرگذار توصیف می‌کند که می‌تواند با تقویت اعتماد از طریق پیوندهای خویشاوندی ، سرعت بخشیدن به جریان اطلاعات و مهم‌تر از همه از طریق بازگشت مهاجران آموزش‌دیده‌تر و با تجربه‌تر به کشورهای خود به گسترش ایده‌ها و توسعه اقتصادی کمک کند…