دور زدن ایران و چین محور رایزنیهای
جیک سالیوان با همتاهای سعودی ، هندی و اماراتی در عربستان
آلترناتیو امریکایی برای « کمربند - جاده » در خاورمیانه
این ابتکار بلندپروازانه ، کشورهای عربی منطقه شام و خلیج فارس را از طریق شبکه ریلی به یکدیگر متصل میکند
محمدحسین لطفالهی
مشاور امنیت ملی رییسجمهور ایالات متحده در حالی قرار بود روز یکشنبه 7 مه در ریاض با همتایان سعودی ، هندی و اماراتی خود دیدار کند که اکسیوس روز شنبه به نقل از دو منبع آگاه گزارش داده بود بحث و تبادلنظر پیرامون یک طرح زیرساختی مشترک که کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای عربی دیگر در خاورمیانه را از طریق یک شبکه ریلی به یکدیگر متصل کند از جمله محورهای گفتوگوی این مقام ارشد خواهد بود. بر اساس این گزارش این احتمال وجود دارد این شبکه ریلی از طریق خطوط کشتیرانی در نهایت به هند متصل شود.
این پروژه یکی از کلیدیترین ابتکارهایی به شمار میرود که کاخ سفید مایل است در خاورمیانه به نتیجه برساند و از آن در راستای جلوگیری از نفوذ چین در منطقه استفاده کند. خاورمیانه از مهمترین بخشهای پروژه ( کمربند - جاده ) چین به شمار میرود و جایگزینی طرحهای زیرساختی غربی با طرح چین میتواند خطری جدی برای سرمایهگذاریها و بهرهبرداریهای پکن باشد.
ایده اولیه این ابتکار به 18 ماه قبل برمیگردد. زمانی که سران هند ، اسراییل ، ایالات متحده و امارات در چارچوب نشست I2U2 گرد هم آمده بودند و در خصوص همکاریهایی که میتواند منافع مشترک همه طرفهای این نشست را در خاورمیانه تامین کند، گفتوگو میکردند. فرمت I2U2 در اواخر سال 2021 و تمرکز روی توسعه اقتصادی، امنیت غذایی و مقابله با تغییرات اقلیمی در منطقه خاورمیانه تشکیل شد.
یک مقام ارشد پیشین اسراییل که در گفتوگوهای مربوط به این مساله درگیر بوده در این باره میگوید :
هیچ کس به صراحت و با صدای بلند این مساله را عنوان نمیکند، اما واقعیت این است که از روز اول این ابتکار به مساله چین مربوط بود.
به گفته او ، اسراییل علاقه زیادی به مشارکت در این پروژه و همچنین سپردن پیمانکاری آن به هند داشت، چراکه از یک سو دهلینو تجربه زیادی در به نتیجه رساندن پروژههای بزرگ زیرساختی دارد و از سوی دیگر از انگیزه کافی سیاسی و ژئوپلیتیکی برای این کار برخوردار است.
جیک سالیوان ، مشاور امنیت ملی رییسجمهور ایالات متحده روز پنجشنبه 4 مه در سخنرانیاش در انستیتو واشنگتن گفت : «اگر هیچ چیز دیگری از سخنرانی من را به خاطر نمیسپارید، I2U2 را در خاطر نگه دارید، چراکه در آینده چیزهای بیشتری از آن خواهید دانست.»
تلاش امریکا و متحدانش برای توسعه این شبکه ریلی در منطقه خاورمیانه در شرایطی اتفاق میافتد که ایران به دلیل آثار سوءتحریمهای اقتصادی و کاهش درآمدهای کشور امکان سرمایهگذاری قابل توجه یا همکاری با سایر کشورها برای توسعه زیرساختهای خود را ندارد.