نقش اندک ایران در « راه ابریشم جدید » چین ، یک دهه پس از شروع این ابر پروژه
جاده ابریشم جدید عنوانی روزنامه‌نگارانه برای یکی از پروژه‌های بلندپروازانه چین است که با عنوان طرح
« ابتکار کمربند و جاده »
قرار است دسترسی بازارهای کشورهای مختلف در آسیا ، اروپا و آفریقا را به محصولات چینی آسان کند.
در چارچوب این طرح چین اعلام کرد که در زیرساختهای اقتصادی بیش از ۶۰ کشور جهان ( از جمله ایران ) برای گسترش شبکه حمل و نقل سرمایه‌گذاری می‌کند.
اما به رغم این‌که ۱۰ سال از زمان رونمایی این طرح توسط رئیس‌جمهور چین گذشته ، این طرح به طور کامل با استقبال بین‌المللی روبه‌رو نشده و تحرکات جدیدی در مسیرهای ترانزیتی و تعاملات تجاری کشورهای همسایه به وجود آمده است که ایران در آن جایگاهی ندارد.
در ۱۰ سال گذشته اکثر کشورهای درگیر در این پروژه ضمن افزایش سطح روابط اقتصادی و سیاسی خود با کشور چین ، شرایط حضور و سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در زیرساختهای حمل و نقل‌شان را فراهم کردند.
اکثر کارشناسان سیاسی در ایران بر این باور هستند که مشارکت ایران در پروژه راه ابریشم جدید چین ، جایگاه تهران را تقویت خواهد کرد و همچنین مسیر ترانزیتی شرق به غرب و شمال به جنوب از ایران ، امنیت ایران را به یک موضوع مهم در معادلات منطقه‌ای تبدیل خواهد کرد و تهران خواهد توانست از این پتانسیل ، هم برای رسیدن به اهداف ژئوپلتیک و هم برای حق ترانزیت کالاها ، بهره مند شود.
نقش مهم آسیای میانه در برابر به حاشیه رفتن ایران
با توجه به اهمیت استراتژیک آسیای میانه، این منطقه به عنوان نقطه اتصالی در پروژه‌های مهم زیرساختی چین، به عنوان بخشی از ابتکار جاده ابریشم نوین، اهمیت ویژه‌ای دارد.
بر اساس آمارهای رسمی چین ، حجم تجارت این کشور با کشورهای آسیای میانه در سال ۲۰۲۲ به مبلغ ۷۰ میلیارد دلار رسید و این میزان در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۳ در قیاس با سال قبل، ۲۲ درصد افزایش یافته است.
هفته گذشته ، رئیس جمهور چین ، شی جین پینگ، در یک نشست با سران کشورهای قزاقستان ، ترکمنستان ، تاجیکستان ، قرقیزستان و ازبکستان، در شهر شیان ، توافق برای گسترش همکاری‌های بیشتر را اعلام کرد.
او گفت که این کشورها باید ظرفیت‌های بالقوه خود را در بخش‌های تجارت ، پروژه‌های زیرساختی ، انرژی و اقتصاد به کار بگیرند