فرصت های تجارت ایران و آفریقا چیست؟
بیشتر کشورهایی آفریقایی در دهه گذشته روند رو‌به‌رشدی را تجربه کرده‌اند. بر اساس آمارهای بانک جهانی در سال 2021 تولید ناخالص داخلی این قاره به 73/ 2 تریلیون دلار آمریکا رسیده که رشد 21/ 5 درصدی را را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد
نکاتی در مورد تجارت با کنیا
بزرگ‌ترین واردکنندگان از کنیا هم به ترتیب اوگاندا ، پاکستان و بریتانیا بوده‌اند. عمده صادرات کنیا را چای، گل، مواد نفتی و قهوه و بیشتر واردات این کشور را محصولات نفتی و پالم تشکیل می‌دهند.
اوگاندا
44درصد از صادرات اوگاندا به کشور امارات متحده عربی بوده است. عمده صادرات این کشور طلا، قهوه و مواد نفتی و بخش قابل‌توجهی از واردات این کشور را طلا و مواد نفتی تشکیل می‌دهند.
زیمبابوه
آفریقای جنوبی و امارات واردکننده 60درصد از کالاهای زیمبابوه هستند. نیکل، طلا و تنباکو بیشترین صادرات زیمبابوه و مواد نفتی، بذرهای کشاورزی و برق، واردات اصلی این کشور هستند.
بر اساس آمارهای گمرک، مجموع صادرات ایران به این سه کشور در سال 1401، 4/ 54میلیون دلار و مجموع واردات ایران از این کشورها 4/ 19میلیون دلار است.
عمده این ارقام مربوط به رابطه تجاری با کنیاست و مبادلات ایران با اوگاندا و زیمبابوه بسیار ناچیز است.
نزدیک به 75درصد از صادرات ایران به این سه کشور محصولات نفتی (عمدتا قیر) بوده است. عسل، پسته، کشمش، میوه خشک، زعفران، کنسرو ماهی، شیرینی و شکلات، بیسکوئیت، رب گوجه، مکمل غذایی، گچ و سیمان، دارو، واکسن و تجهیزات پزشکی، اوره، محصولات آرایشی، کائوچو، چمدان، فرش و گلیم، کفش و کلاه، ظروف شیشه‌ای، ماشین‌آلات صنعتی، سیم و کابل، تراکتور، مبل، سایه‌بان و شیرآلات از دیگر کالاهای صادراتی ایران به سه کشور کنیا، اوگاندا و زیمبابوه بودند که از نظر ارزش دلاری مجموعا کمتر از 20درصد از صادرات ایران به این سه کشور بوده است. همچنین محصولات کشاورزی، به‌خصوص چای و قهوه، عمده واردات ایران از این سه کشور آفریقایی است.
چالش‌های رابطه با آفریقا چیست؟
دولتمردان ایرانی برای ارتباط با کشورهای آفریقایی با سه مشکل عمده روبه‌رو هستند.
ارتباط اندک سیاسی-اقتصادی ایران با این کشورها در سال‌های گذشته باعث شده تا حجم تجارت ایران با این کشورها به میزان قابل‌قبولی نباشد.
نفوذ کشورهای عربی منطقه به‌خصوص عربستان سعودی در باعث شده است برخی از کشورهای آفریقایی در سال‌های گذشته رابطه مثبتی با ایران نداشته باشند.
ترکیب کالاهای صادراتی ایران به کشورهای آفریقایی است.که در سال‌های گذشته عمده صادرات ایران به آفریقا محصولات نفتی و پتروشیمی بوده است. با توجه به اینکه آفریقا در مرحله رشد اقتصادی قرار دارد، لازم است با تحلیل دقیق نیازهای صنعتی این کشورها، برای تولید و صادرات کالاهای متنوع‌تر به این کشورها برنامه‌ریزی کرد.
در‌حال‌حاضر شش گروه کالایی
خودرو ، قطعات کامپیوتری ، پوشاک ، محصولات دارویی ، ماشین‌های صنعتی و مواد شیمیایی ،
اولویت‌های کشورهای آفریقایی است. ایران با توجه وضعیت نرخ ارز و قیمت کارگر برای تولید و صادرات مواد دارویی و مواد شیمیایی مزیت قابل‌توجهی دارد و بازرگانان ایرانی می‌توانند در صادرات این محصولات به کشورهای آفریقایی فعال‌تر شوند.